Biyopsi
Biyopsi, vücutta hastalıklı olduğu düşünülen bir bölgeden hücre veya doku örneği alınarak mikroskop altında incelenmesi işlemidir. Bu yöntem, özellikle kanser gibi ciddi hastalıkların teşhisinde önemli bir rol oynar. Alınan doku örneği, patoloji laboratuvarında detaylı bir şekilde analiz edilerek, hücrelerin yapısı ve özellikleri değerlendirilir.
Biyopsi, sadece kanser teşhisi için değil, aynı zamanda iltihaplanma, enfeksiyon ve diğer çeşitli hastalıkların tanısında da kullanılır. Bu sayede, hastalığın türü ve evresi belirlenerek en uygun tedavi planı oluşturulabilir.
Biyopsi Ne İçin Yapılır?
Biyopsi, doktorların vücuttaki anormal doku veya hücreleri değerlendirmesine yardımcı olur. Özellikle görüntüleme yöntemleriyle tespit edilen kitlelerin veya lezyonların iyi huylu mu yoksa kötü huylu mu olduğunu belirlemek için uygulanır. Bu, kanserin erken teşhisi ve tedavisi açısından kritik bir adımdır.
Ayrıca, biyopsi iltihaplanma, enfeksiyon veya otoimmün hastalıkların teşhisinde de kullanılır. Örneğin, karaciğer biyopsisi hepatit gibi karaciğer hastalıklarının değerlendirilmesinde önemli bir araçtır.
Biyopsi Nasıl Yapılır?
Biyopsi işlemi, alınacak doku örneğinin bulunduğu bölgeye ve şüphelenilen duruma göre farklı tekniklerle gerçekleştirilir. Genellikle lokal anestezi altında yapılır ve hasta işlem sırasında uyanık olur. İşlem sırasında steril koşullar sağlanarak, uygun biyopsi yöntemi seçilir ve doku örneği alınır.
Alınan doku örneği patoloji laboratuvarında özel işlemlerden geçirilerek mikroskop altında incelenir. Sonuçlar genellikle birkaç gün içinde hazır olur ve doktorunuz tarafından değerlendirilerek size bilgi verilir.
Biyopsi Türleri
1. İğne Biyopsisi
İnce veya kalın bir iğne kullanılarak dokudan küçük bir örnek alınır. İnce iğne aspirasyon biyopsisi özellikle tiroid nodülleri ve lenf bezlerinin değerlendirilmesinde kullanılırken, kalın iğne biyopsisi meme, karaciğer ve prostat gibi organlardaki kitlelerde tercih edilir.
İşlem genellikle ultrason veya tomografi eşliğinde yapılır. Minimal invaziv bir yöntem olduğu için hasta konforu yüksektir.
2. Eksizyonel Biyopsi
Şüpheli dokunun tamamının cerrahi olarak çıkarıldığı bir biyopsi türüdür. Genellikle küçük ve yüzeyel lezyonlarda hem tanı hem tedavi amacıyla uygulanır.
Cerrahi bir işlem olduğu için lokal veya genel anestezi altında yapılabilir.
3. İnsizyonel Biyopsi
Lezyonun sadece bir kısmı çıkarılarak tanı koymak için yapılan biyopsi türüdür. Genellikle büyük tümörlerde kullanılır.
Tam çıkarma mümkün olmadığında ya da gerekmediğinde tercih edilir.
4. Endoskopik Biyopsi
Endoskop adı verilen esnek bir tüple iç organlardan doku alınmasıdır. Sindirim sistemi, akciğerler ve mesane gibi alanlarda yaygın olarak uygulanır.
Doğrudan görüntü eşliğinde yapıldığı için hedeflenen bölgeden doğru örnekler alınabilir.
5. Deri Biyopsisi
Cilt yüzeyindeki lezyonların incelenmesi için kullanılır. Punch, tıraş ve eksizyonel tekniklerle yapılabilir.
Cilt kanseri, egzama, mantar ve sedef hastalığı gibi durumların teşhisinde uygulanır.
6. Kemik İliği Biyopsisi
Kemik iliğinden alınan örnekle kan hücrelerinin durumu değerlendirilir. Kalça kemiğinden özel iğneyle örnek alınır.
Lösemi, lenfoma, miyelom ve bazı anemi türlerinin tanısında kullanılır.
7. Vakum Destekli Biyopsi
Özel bir cihazla tek bir giriş noktasından birden fazla örnek alınmasını sağlar. Özellikle meme dokusunda kitle incelemelerinde kullanılır.
Ağrısız ve doku hasarı düşük bir yöntemdir.
Biyopsi ile Tespit Edilebilecek Hastalıklar
- Meme kanseri – Kitlelerin kötü huylu olup olmadığını belirler.
- Tiroid nodülü – İyi ya da kötü huylu nodül ayrımı yapılır.
- Cilt kanseri – Ciltteki lezyonların türü saptanır.
- Lenfoma – Lenf bezlerinde görülen büyümenin nedenini ortaya koyar.
- Karaciğer hastalıkları – Fibroz, siroz, hepatit gibi durumları teşhis eder.
- Prostat kanseri – PSA yüksekliği olan hastalarda prostatın incelenmesini sağlar.
- Akciğer nodülleri – Nodülün kanser olup olmadığını gösterir.
Biyopsi Ne Zaman Yapılır?
- Görüntüleme ile saptanan şüpheli kitle varsa
- Açıklanamayan kilo kaybı ve halsizlik durumunda
- Nodül veya şişlik ele geliyorsa
- Uzun süredir iyileşmeyen yara veya lezyonlar varsa
- Kan testlerinde anormallik varsa (örneğin yüksek PSA veya karaciğer enzimleri)
- Kan hastalıkları şüphesi varsa
- Ailede kanser öyküsü varsa ve tarama testleri şüpheli sonuç verdiyse
Biyopsi Öncesi ve Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Öncesinde:
- Aç kalınması istenebilir (özellikle sedasyon uygulanacaksa).
- Kan sulandırıcı ilaçlar önceden kesilmelidir.
- İşlem öncesi ilgili bölgenin temizliği sağlanmalıdır.
Sonrasında:
- İşlem yapılan bölgeye baskı uygulanmamalıdır.
- İlk 24 saat ağır egzersiz yapılmamalıdır.
- Lokal ağrı veya morarma olabilir – genellikle kendiliğinden geçer.
Biyopsi İçin Kontrendikasyonlar
- Ciddi kanama bozukluğu olan hastalar
- Kan sulandırıcı ilaç kullanan ve ilacı kesemeyen bireyler
- Enfekte cilt bölgelerinden biyopsi alınması önerilmez
- İşleme karşı aşırı anksiyetesi olan kişilerde dikkatli olunmalıdır
Biyopsi Yerine Alternatifler
- MR, BT, Ultrasonografi gibi görüntüleme yöntemleri
- PET-CT ile metabolik aktivite analizi
- Kan testleri ve tümör belirteçleri
- Bazı durumlarda takip ve izlem biyopsiye gerek bırakmayabilir
Bu Hizmet Danışman Klinik’te Mevcuttur
Danışman Klinik olarak, tüm biyopsi işlemlerini modern teknoloji ve deneyimli uzmanlarımız eşliğinde gerçekleştirmekteyiz. Hızlı, güvenli ve doğru tanıya ulaşmak için randevunuzu kolayca oluşturabilirsiniz. Sağlığınız için yanınızdayız.
Çevrimiçi randevu almak için buraya tıklayın